زندگی نامه ملاصدرا

«ملاصدرا»در خانواده مرفه در شیراز به دنیا امد.پدرش میزا ابراهیم ،از اشراف شیراز بود و گویا سمت وزارت داشت .ملاصدرا در دوران جوانی مقدمات علوم را در زادگاه خود قرار گرفته بود پس از وفات پدر در زمان حکومت شاه عباس صفوی برای تحصیل به اصفهان مسافرت کرد . علوم نقلی را از شیخ بهایی آموخت و سالهای متمادی نزد آن استاد به قرائت فقه ،اصول ،تدرس و رجال پرداخت ودر علوم عقلی و معارف الهی از محضر میر داماد و میرفندرسکی بهره برد .بعد از تکمیل تحصیلات علوم عقلی به مطالعه و تفحص در آثار حکیمان و فیلسوفان ،عارفان و متکلمان پرداخت و به آن علوم مسلط شد.ملاصدرا در علوم عقلی به ویژه در حکمت الهی به مدارج عالی دست یافت و به علت مخالفت ها و دشمنی های برخی از ظاهرگرایان به ده «کهک»در سی کیلومتری قم رفت و در انزوا و کوشه گیری به تفکر و ریاضت و مکاشفه روزگار گذارند .در این زمان بود که به تصوف و عرفان اسلامی گرایش پیدا کرد.
آگاهی ما درباره زندگی ملاصدرا همین میزان است.ملاصدرا در اواخر عمر به درخواست ا… وردی خان حاکم فارس به شیراز رفت و در مدرسه ای که وی بنا کرده بود به تدریس پرداخت و شاگردان بسیاری تربیت کرد که عده ای از آنان از دانشمندان عصر خود شدند .ملاصدرا از شیعیان اثنی عشری و ارادتمندان ائمه اطهار(ع) بود و می دانست راه نجات منحصر به تبعیت از این خان نمی شود ،مگربا پیروی از نبوت و ولایت.او 7 بار به زیارت خانه خدا رفت و در بیشتر این سفرها راه را پیاده پیمود.سرانجام در بازگشت از هفتمین سفر خود در 71در بصره در گذشت و همان جا به خاک سپرده شد.او 4دختر و 3پسر داشت.یکی از فرزندان ملاصدرا به نام میزا ابراهیم بن محمد،عالم اکثر علوم زمان خود به ویژه در نقلیات و ریاضیات بود و روشی متفاوت با پدر داشت

استادان و شاگردان
ملاصدرا در زندگی خود از محضر شیخ بهایی ،میردامادو میر فندرسکی بهره برد .او شاگردان بسیاری نیز پرورش داد.
ملامحسن فیض کاشانی ملقب به «فیض »،مولف عین الیقین و اصوال المعارف ؛شیخ عبدالرزاق فیاض لاهیجی ملقب به «فیاض» که با مرام حکمی استادش چندان موافق نبود و آثاری چون شوارق الالهام ،گوهر مراد ،و سرمایه ایمان را تالیف کرد ؛میزا قوام الدین نیریزی ،که تعلیقاتی بر اسفار نوشت ،هر سه هم شاگرد و هم داماد ملا صدرا بودند .در دیگر شاگردان وی می توان به این افراد اشاره کرد :شیخ حسین تنکابنی،میرزا جانی،ملا عبدالرشید،ملا محمد ایروانی،ابوالوالی شیرازی و قوام الدین احمد که پسر وی بود.

اندیشه های و افکار
ملاصدرا در چهار موضوع اصلی فلسفه یا فیلسوفان مسلمان پیش از خود اختلاف پیدا می کرد از میان ابتکارات ملاصدرا ،که نظام فلسفی او را از دیگر فیلسوفان متمایز می کند ، به این موارد می توان اشاره کرد :
اصالت وجود و مسئله وحدت وجود که برامده از تفکر عرفانی ابن عربی و اثبات آن با براهین فلسفی است.
حرکت جوهری ،ملا صدرا را اثبات کرد که حرکت و تغییر در عرض نشان از تغییر در جوهر دارد و بدین ترتیب نشان داد همه جواهر در حال حرکت و تغییر دائمی اند .
اتحاد علم و عالم و معلوم ،یعنی خداوند به ذات خود علم دارد و ذات او عین وجود اوست پس خداوند هم عالم است هم علم و هم معلوم.از بحث های مهمی که ملا صدرا را مطرح کرد مباحث علم النفس بود .او تفسیر خاصی از دو گانه جسم و نفس-روح داشت و سیر تکاملی برای نفس ارائه می کرد که از جسمانیت آغاز میشد و به روحانیت و تجرد می انجامید.
او همچنین نخستین فیلسوغ مسلمان بود که توانست معاد جسمانی را با دلیل فلسفی اثبات کند.

جایگاه
ملاصدرا سومین نظام فلسفی در جهان اسلام را،پس از مشائیان و اشرافیان بنا نهاد.او خود نظام فلسفی اش را حکمت متعالیه نامیده است .همه تلاش او در این نظام پیوند نهایی قرآن و برهان و عرفان بود.او تلاش کرد این راه های معرفت را با یکدیگر ترکیب کند.سنت فلسفی او در ایران و هند و حوزه های علمی شیعه در عراق گسترش یافت و تقریبا نحله فلسفی رایج در حوزه تفکر فلسفی شیعی شد .

آثار
ویزگی مهم آثار ملاصدرا شیوایی آنها است که باعث شده در مقایسه با نوشته های بزرگان مکتب اصفهان، آسان فهم تر باشد .آثار ملاصدرا فراوان و همگی مهم است.از مهمترین انها این کتاب ها را می توان نام برد:
الاسفارالاربعه که دایره المعارف فلسفی ملاصدراو مهم ترین کتاب اوست و نظریاتش درباره همه مباحث فلسفه را مطرح کرده است.
الشوارق الربوبیه که خلاصه الاسفار است.
حاشیه بر الشفای ابن سینا.
حاشیه بر حکمه الاشراق سهروردی.
المبدا و المعاد.
المشاعر
شرح الهدایه الاثیریه که شرح هدایه الحکمه ی اثیرالدین ابهری است .
مفتاح الغیب تفسیری ناتمام بر قرآن که در آن مبانی فلسفه خود را بر ایات قران تطبیق کرده است.
شرح اصول کافی.
رساله سه اصل.
ایقاظ النائمین که درآن به عارفان و صوفی نمایان و نیز ظاهرگرایان متحجر ایراد گرفته است.