۴۰ نسخه خطی صحیفه سجادیه در نمایشگاه قرآن رونمایی شد

حجت الاسلام مرتضی وافی گفت: این مجموعه نفیس که شب گذشته، ۱۹ فروردین در نمایشگاه قرآن رونمایی شد، شامل ۴۰ نسخه از صحیفه سجادیه است که به همت گروهی از محققان، از مجموعه های خطی کتابخانه های مختلف ایران و جهان گردآوری شده و در قالب عکس کتاب های خطی صحافی شده است.

وی این نسخه های صحیفه سجادیه را ظرفیت خوبی برای فعالیت های مختلف در حوزه نسخه شناسی صحیفه سجادیه و بررسی اختلاف نسخه برای محققان و علاقمندان به نسخه های خطی دانست و گفت: سیری در تاریخ نگارش متن صحیفه سجادیه و جلوه های هنری تذهیب، خط و نگارش برای علاقمندان به هنر نیز در این آثار قابل توجه است.

وافی اضافه کرد: کتاب صحیفه سجادیه، فارغ از ماهیت حدیثی و دعایی، می تواند به عنوان تنها کتاب باقی مانده از قرن اول اسلامی و یک متن با قدمتی هزار و ۳۰۰ ساله مورد توجه محققان قرار بگیرد. متن صحیفه سجادیه، در تمامی قرون و اعصار، مورد توجه عالمان در مذاهب اربعه اهل سنت و همچنین مذاهب مختلف شیعی مانند اسماعیلیه و زیدیه بوده است و برخی از نسخه های موجود در این مجموعه نفیس نیز توسط عالمان اهل سنت یا فرقه های غیر شیعه اثنی عشری نگارش شده است که می تواند محور توجه علاقمندان قرار گیرد.

مدیر بخش ترویج صحیفه سجادیه سی امین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم گفت: قدیمی ترین نسخه صحیفه سجادیه که در سال ۴۱۶ هجری قمری نگاشته شده است، هم اکنون در گنجینه کتاب های خطی آستان قدس رضوی نگهداری می شود.

وی افزود: قدیمی ترین ترجمه فارسی بخشی از دعاهای صحیفه سجادیه، در تفسیر بصائر یمینی تالیف معین الدین محمد بن محمود نیشابوری از مفسران حنفی مذهب قرن ششم هجری موجود است که بخشی از دعای چهاردهم صحیفه را ترجمه کرده است. علاوه بر آن قدیمی ترین دیوان اشعار که در آن از صحیفه کامله نام برده است، دیوان اشعار مسعود سعد سلمان است که بر اساس برخی شواهد در سال های پایانی قرن پنجم یا اوایل قرن ششم سروده است. مجموع این شواهد، نشانگر آن است که صحیفه سجادیه به عنوان کتابی اسلامی در قرون مختلف، شناخته شده است.

نشست صحیفه سرایان در نمایشگاه قرآن

یکی دیگر از برنامه های بخش ترویج صحیفه سجادیه در نمایشگاه قرآن نشست صحیفه سرایان با عنوان شعر و شهود بود که شاعران آیینی هم در آن شرکت داشتند. حجت الاسلام وافی گفت: در این محفل ادبی که با حضور علی محمد مودب، دستیار ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور شعر، ناصر فیض، شاعر، حجت الاسلام محمدرضا زائری، رئیس اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سید بشیر حسینی استاد دانشگاه و دیگر شاعران و صحیفه سرایان برگزار شد.

وی با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری برای ترویج معارف و اندیشه های بلند صحیفه سجادیه در قالب شعر گفت: از ویژگی های این نشست، خواندن اشعاری برگرفته از دعای بیستم صحیفه سجادیه معروف به دعای مکارم اخلاق بود که هر کدام از شاعران ، اشعار نو سروده خود را در این باره خواندند و شعرهایی در وصف امام حسن مجتبی (ع)، امام سجاد (ع) و صحیفه سجادیه خوانده شد.

این پژوهشگر مذهبی با اشاره سخنرانی عبدالحسین طالعی، نویسنده و صحیفه پژوه در این نشست گفت: ویژگی های زبان عربی، متن صحیفه سجادیه را فارغ از متن حدیث و سخن معصوم بودن آن که باید مورد توجه جدی هر مخاطب شیعی قرار گیرد، از مهمترین متن های ادبی کلاسیک قرن اول هجری است که هم اکنون به دست ما رسیده و این موضوعی است که مورد غفلت ادیبان و زبان پژوهان قرارگرفته است.

وی افزود: تا پایان نمایشگاه نیز نشست های شعرهای قرآنی حافظ با همکاری بخش هنر و ادب نمایشگاه بین المللی قرآن کریم همراه با شعر خوانی شاعران برجسته و با هدف بررسی نسبت میان مفاهیم قرآن و احادیث با ادبیات فارسی، هر روز از ساعت ۱۸ در بخش ترویج صحیفه سجادیه برگزار می شود و در این نشست ها، مفاهیم متنوع قرآن و معارف اهل بیت (ع) از بیان شاعران و ادیبان بررسی می شود.

صحیفه سجادیه شامل ۵۴ دعاست که دعاهای اول تا پنجم در ستایش خدا، دعا بر محمد و آل محمد (ص)، دعا بر حاملان عرش، دعا بر آنان که به پیامبران ایمان آورده اند و دعای امام سجاد (ع) برای خود و نزدیکانش است.

دعای ششم دعای آن حضرت به وقت صبح و شام، دعای هفتم در زمان رنج و مهمات، دعای هشتم در پناه بردن به خداوند، دعای نهم در شوق به آمرزش و دعای دهم در پناه بردن به خداست. دعای عاقبت به خیری، دعا در اقرار به گناه، دعا در طلب حاجت ها، دعا در دادخواهی از ستمگران، دعا هنگام بیماری، دعا در طلب بخشش و آمرزش گناهان، دعا در هنگامی که نام شیطان برده می شد، دعا در دفع بلاها و سختی ها و دعا در زمان درخواست باران، دعاهای یازدهم تا نوزدهم صحیفه را تشکیل می دهد.

دعای معروف به مکارم اخلاق بیستمین دعای امام سجاد (ع) در این کتاب است و دعای بیست ویکم تا بیست و پنجم شامل دعا به وقت رویدادهای اندوهبار، دعا در سختی و گرفتاری، دعا برای تندرستی، دعا برای پدر و مادر و دعای آن حضرت برای فرزندانش است. دعا برای همسایگان و دوستان، مرزداران، دعا در ترس از خدا، دعا در زمان تنگی رزق، دعا برای ادای وام، دعا در توبه و بازگشت، دعا در نماز شب، دعا در درخواست خیر و نیکی، دعا به هنگام گرفتاری و دعای امام سجاد (ع) در رضا به قضای حق، دعاهای بیست وششم تا سی وپنجم هستند.

دعای سی وششم، دعای زین العابدین (ع) در هنگام شنیدن رعد و برق است و دعاهای سی وهفتم تا چهلم شامل دعا در شکر، عذرخواهی از حق، طلب عفو و دعا به وقت یاد مرگ است. دعاهای چهل ویکم تا چهل ونهم نیز درباره درخواست پرده پوشی، ختم قرآن، زمان دیدن ماه نو، فرارسیدن ماه رمضان، وداع ماه رمضان، عید فطر و جمعه، روز عرفه، عید قربان و جمعه و دعا در دفع مکر دشمنان است. آخرین دعاهای آن حضرت در صحیفه سجادیه یعنی دعای پنجاهم تا پنجاه وچهارم نیز مربوط به ترس از حق، تضرع و زاری به درگاه حق، اصرار در طلب، اظهار فروتنی و دعای امام سجاد (ع) در رفع اندوه هاست.

سی امین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در مصلای امام خمینی (ره) با شعار«می خوانمت» تا ۲۶ فروردین از ساعت ۱۷ تا ۲۴ میزبان علاقه مندان به قرآن و اهل بیت(ع) است. البته نمایشگاه در شب های احیا تا ساعت ۲۱ باز است.