به گزارش پایگاه خبری افق بافق؛ “سید محمد حسن سعیدی” اهل کرمان و متولد سال 1366 و دانشجوی دکتری سازه های آب دانشگاه فردوسی مشهد می باشد و ده سال است که ساکن شهرستان بافق است. وی از سال 1396 با سمت کارشناس گشت بازرسی وارد شرکت آب منطقه ای شد و بعد از 3 سال کارشناس حفاظت و بهره برداری در مروست شد و در حال حاضر با سمت رییس اداره منابع آب شهرستان های بافق و بهاباد مشغول است.
از بحث بحران آب گذر کرده ایم و به سمت جنگ بر سر آب می رویم
رییس اداره منابع آب شهرستان بافق در گفتگو با خبرنگار افق کویر پیرامون خاموشی چاه های کشاورزی گفت: نه تنها در ایران بلکه در کل جهان، رشد جمعیت، توسعه صنایع آب بر و به طبع نیاز به افزایش تولید محصولات کشاورزی باعث افزایش تقاضای آب و در نتیجه کاهش ذخایر منابع آبی در جهان شده است. جهان به سمت بحران آب بلکه باید گفت که از بحث بحران آب گذر کرده ایم و به سمت جنگ بر سر آب می رویم و در مرزهای کشور تنش هایی بابت آب است و مسئله بحرانی و مهم است.
متوسط بارش در شهر بافق یک پنجم متوسط بارش کل کشور است
وی افزود: کشور ما سالیانه تقریباً ۲6۰ میلیمتر بارندگی دارد و از مناطق خشک جهان محسوب می گردد و استان یزد، حدود 9۵ میلیمتر بارندگی و شهر بافق ۵۵ میلیمتر به عبارتی متوسط بارش در شهر بافق یک پنجم متوسط بارش کل کشور است.
استان یزد جزء استانهایی است که کسری مخزن آب زیادی دارد
وی بیان کرد: برداشت های آبی در استان باعث شده است که از لحاظ کسری مخزن سفره های آب زیرزمینی در رتبه پنجم قرار گیرد و استان یزد جزء استانهایی است که کسری مخزن آب زیادی دارد.
وی در ادامه کسری مخزن را اینگونه تعریف کرد: کسری مخزن یعنی اینکه ما یک سفره آب زیرزمینی داشته و در حال برداشت از آن هستیم و میزان ورودی آن کمتر از برداشت باشد در نتیجه ذخیره سفره ما در حال کم شدن باشد.
وی افزود: سفره های آب زیرزمینی ظرفیتی دارند و اگر بیش از حد برداشت آب صورت گیرد دیگر قابلیت ذخیره ندارد و روزی می‌رسد که کسری مخزن به حدی می رسد که اگر بارش هم انجام شود آب دیگر وارد این سفره‌ها نمی‌شود قبل از اینکه جدی با این مسئله مواجه شویم باید تدابیری اندیشید.
وی تصریح کرد: وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو تدابیری کردند تا اقدامی برای رفع مشکل کم آبی انجام دهند و یک سند سازگاری با کم آبی طراحی شد که وزارت نیرو و جهادکشاورزی و وزارت کشور دخیل هستند.
وی بیان کرد: ۷۸درصد بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی در حوزه کشاورزی مصرف می‌شود؛ صنعت و خدمات ومابقی مصارف ۲۲درصد را در بر دارد و اگر در کشاورزی سرمایه‌گذاری و مدیریت بیشتری شود؛ موفقیت بیشتر خواهد بود.
وی در ادامه اظهار کرد: در شهرستان بافق افت سفره های آب زیرزمینی نسبت به دیگر شهرستانها کمتر است؛ ولی کیفیت آب روز به روز به علت آب های شور اطراف در حال کاهش است و این کیفیت آب تا حدی می تواند برای کشاورزی مناسب باشد و وقتی کیفیت از آن حد گذشت دیگر برای کشاورزی قابل استفاده و بهره بردرای نیست.
مدیریت مصرف آب در طول سال توسط مالکین و بهره برداری انجام می گردد
وی عنوان کرد: از ابتدای سال 14۰۰ تا کنون دیگر خاموشی اجرا نمی شود و با توجه به نصب کنتور هوشمند، مدیریت مصرف آب در طول سال توسط مالکین و بهره برداری انجام می گردد.
هدف آب منطقه ای این است تا برای آب شرب منبع پایدار و مطمئن در اختيار شهرستان باشد
وی عنوان کرد: تمام هدف و سرمایه گذاری آب منطقه‌ای این است تا برای آب شرب منبع پایدار و مطمئن داشته باشد و در مرحله بعد کشاورزی نیز به صورت پایدار تداوم داشته باشد و به زمانی نرسیم که محصولات و اشجاری که برای آن کشاورزان عرق ریختند و زحمت کشیدند از بین برود؛ اگر به آنجا برسیم هم کشاورز و هم دولت متضرر خواهد شد و ما یکی از بزرگترین ذینفعان را از دست خواهیم داد. وی بیان کرد: در تمام این سیر آب منطقه‌ای یکسری پیش بینی ها نموده و باید به یک افق مشخص رسید تا کسری آب و افت متوقف شود و کیفیت آب بدتر نشود؛ راهکاری که وجود دارد این است که در کشاورزی بحث سازگاری با کم آبی و تعادل بخشی سفره‌های آب زیرزمینی و مسائل دیگر باید لحاظ و پیگیری شود.
صنایع آب بر باید آب مورد نيازشان را از آب نامتعارف تامين کنند
وی افزود: از صنعت هم نباید غافل شد در بند ع تبصره هشت بودجه سال 14۰۲کشور به موضوع صنعت هم پرداخته است و صنایع آب بر، باید آب مورد نیازشان را از آب نامتعارف تامین کنند.
وی گفت: توسعه یک صنعت در یک شهرستان، سیاست های آن شهرستان و استان است در بحث تامین آب، آب منطقه‌ای با توجه به ممنوعیت دشت شرایطی را مطرح کرده است و خواهد داشت و از صنایع خواسته شده از آب نامتعارف و ظرفیت دستورالعمل ماده ۲۷ و ۲۸ قانون عادلانه آب استفاده کنید.
باید از تقاضا
مصرف به سمت مدیریت مصرف رفت
وی در ادامه بیان کرد: باید از تقاضا مصرف به سمت مدیریت مصرف رفت، پساب و آبهای انتقالی از خلیج فارس راههایی است؛ که میتوانند اقدام کنند . آب سفره‌های زیرزمینی آب نامتعارف نیست .این آب در اولویت اول برای شرب و در مرحله بعدی برای الباقی ذینفعانی خواهد بود.
وی اظهار کرد :در بحث کشاورزی سند سازگاری با کم آبی وجود دارد و ساعت برای دشت مشخص شده شرکت آب منطقه‌ای را ملزم است تا این ساعت را رعایت کند و با توجه به مشکلات روز کشاورزان و مجهز نشدن کشاورزان با روش جدید در زمینه آبیاری، آب منطقه ای رسیدن به حجم اصلاحی را به صورت پلکانی دنبال می کند. وی اضافه کرد: این روش هنوز به پله ی آخر نرسیده و باید با همراهی کشاورزان این اقدامات جلو رود.این محدودیت هایی که انجام می‌شود در همین راستا است تا ما کمک کنیم کشاورزی تداوم داشته باشد و بتوان سفره‌های آبهای زیرزمینی را حداقل حفظ نمود موضوع در مرتبه اول کارشناسی شده و اگر اینها را خوب مدیریت و حفظ نکنیم ضررش به مراتب بیشتر خواهد بود.
نباید درصدد کنترل سيلاب بود بلكه باید آن را مدیریت کرد
وی در خصوص بارندگی‌های روزهای اخیر گفت: بارش های اخیر قطعا بر سفره‌های زیرزمینی اثر دارد؛ اما چون این بارندگیها مقطعی است و کوتاه و تداوم ندارد و در یک مدتی اتفاق می‌افتد و متوقف می‌شود و برداشتهای آب فراتر می‌باشد ورودی آب همیشه از خروجی کمتر است و هر سال از ذخایر تجدید ناپذیر آب زیرزمینی برداشت می شود؛ اما در بحث بارندگیها به تبع کشاورزان خوشحال شدند.آب منطقه‌های قبل از بارندگی پیش بینی‌هایی انجام و لایروبی‌هایی رودخانه‌ها و بندهای آب منطقه‌ای را صورت داده بود که اگر سیلابی هم صورت بگیرد بتوان آن را مدیریت کرد. وی تأکید کرد: نباید مانع جاری شدن سیل شد و درصدد کنترل سیلاب بود؛ بلکه باید آن را همراهی و مدیریت کرد تا خسارتی وارد نکند و در این زمینه باید از مردم بخواهیم در بستر رودخانه‌ها خانه ای احداث نکنند و اگر قرار است در این مکان ها سازه های ساخته شود حتماً با هماهنگی و تایید آب منطقه‌ای باشد و آب منطقه ای خود را موظف می داند در حوزه بندها و رودخانه‌های موجود به وظایف خود عمل نماید. وی در ادامه بیان کرد: خوشبختانه در این شهرستان خسارتی به چاه‌های کشاورزی و مراتع، آنهایی که قانونی بودند وارد نشد و برخی اراضی که در حریم و بستر رودخانه ها قرارداشتند مقداری خسارت دیدند. وی در مورد معدن D 19گفت: معدن D19 یک مورد استثنا در استان است از طرفی آب منطقه ای در حال پیگیری است و درخواست مطالعات شده و مطالعات در حال انجام است و در صورت ضرر به منابع آب زیرزمینی کشاورزان اقدامات لازم انجام خواهد گرفت .وی در پاسخ به این پرسش که” شنیده شده ۲۰۰ هکتار در محدوده دشت قطرم و پارک آبشار به سنگ آهن واگذار شده و با توجه به اینکه بیشتر آب شرب شهرستان از این منطقه تامین می‌شود؛ آیا ضرر و زیانی برای نسل های آینده به بار نخواهد آورد؟” گفت :بحث واگذاری اراضی مربوط به منابع طبیعی است و در صورت استعلام موضوع بررسی خواهد شد.
وی بیان کرد: طبق ماده ۲۷ و ۲۸ مجوزی که برای برداشت از چاه صادر شده باید در همان اراضی اولیه چاه استفاده شود و حق استفاده در دیگر اراضی نخواهد داشت ؛ اینکه بتوانند زمین را جابجا کنند چنین اختیاری را قانون به ما نداده است.
اکثریت آب چاه‌های شهرستان شور و یا لب شور است
وی در مورد میزان کیفیت آب گفت: متأسفانه اکثریت آب چاه‌های شهرستان شور است و یا لب شور است محدوده‌هایی وجود دارد که آب شیرین بیشتری دارند؛ نظیر منطقه صدرآباد معمولا آب شیرین تر است .
وی با بیان این مطلب که سه قنات زنده در شهر بافق وجود دارد که بسیار آنها را دوست دارم،گًفت: قنات صدرآباد، رضائیه و فاضلیه بسیار خوب، پرآب و اراضی خوبی دارند و مردم، آب منطقه‌ای و مسئولین اتفاق نظر دارند تا این قناتها حفظ شوند و هر زمان تماس بگیرند پیگیری شده تا مشکل حل شود.
وی در مورد قناتهای فوت شده گفت: قنات بهترین منبع آبی است چون خودش تنظیم می کند که چه زمانی می توان زمین را کشت کرد، چه میزان کشت نمود و دیگر نیاز به صرف انرژی و ساعت ندارد با توجه به افت سطح آب ،عدم انجام عملیات حفاری مجاز و عدم رسیدگی به قنات ها بعضی از قناتها دیگر آن عملکرد سابق را ندارند و با توجه به اینکه استفاده بهینه از آنها نشده گاها برداشت هایی اطراف قنات بوده و خشکسالی‌های متوالی در چندسال باعث شده سطح آب افت پیدا کند و بعضی از قنات ها حال خوبی ندارند .وی در ادامه افزود: در منطقه سبزدشت چند قنات وجود داشت که اخیرا دچار مشکل شده اند و اینها سبب نگرانی شده و یکی از شهرهایی که دارای قنات فعال و مستعد است بافق می باشد اگر مالکین، جهاد کشاورزی و آب منطقه‌ای خیلی پیگیر این قناتها نباشیم این میراث گران بها از بین می‌رود .
وی پیرامون مجوز حفر چاه گفت: از سال ۸۸ دشت بافق ممنوعه شد و در سال 1396 دشت کویردره انجیر ممنوعه شد و طبق قانون در دشتی که ممنوعه باشد، مجوز حفر هیچگونه چاهی دیگر نیست .
وی پیرامون مجوز لایروبی چاه و قنات در روستاها گفت: اگر شرایط باشد حتما مجوز لایروبی ارائه خواهد شد .
وی در پاسخ به این پرسش گفت: در دو حوزه تامین آب و حراست توأماً پیگیری باید انجام شود و از لحاظ معنایی شاید تضادهایی داشته باشند؛ ولی هدف آب منطقه‌ای نه ممانعت است نه توسعه و هدف مدیریت آبِ موجود است.
حدیث عباسی
