سوانح و حوادث ترافیکی در سراسر دنیا به عنوان علت اصلی ناتوانی و مرگ و میر شناخته شده و اولین دلیل مرگ در بهترین سال‌های زندگی انسان‌ها یعنی در سنین جوانی و معمولا کمتر از ۴۰ سال است.
در شهرستان بافق در 5 سال گذشته ، سالانه بین 4 تا 8 مورد مرگ 5 تا 30 سال به دلیل حوادث ترافیکی رخ داده است و این حوادث همواره درصد قابل ملاحظه ای از علل مرگ و میر در این گروه بوده است .
شایع ترین علت بروز حوادث ترافیکی عوامل انسانی مثل رفتارهای نادرست و مهارت نداشتن رانندگان است . مهمترین عوامل بروز حادثه رانندگی به ترتیب عبارتست از خستگی و خواب آلودگی، سرعت یا سبقت غیر مجاز ، فاقد شانه بودن جاده ، عرض کم جاده و انجام کار اضافی همراه با رانندگی.
نکات رفتاری کلیدی
برای پیشگیری از حوادث ترافیکی
1. صبور بودن و تصمیم‌گیری مناسب پس از رفع عصبانیت و خستگی؛ برای تقویت این رفتار لازم است فرهنگ‌سازی شود؛ چرا که بسیاری از رفتارهای خشونت آمیز در شرایط عصبانیت و خستگی رانندگان اتفاق می‌افتد و باید با آموزش مهارت های زندگی، میزان ارتکاب رفتارخشونت آمیز را کاهش داد.
2.رعایت سرعت مجاز و رعایت فاصله مطمئن؛ سرعت غیرمجاز هم بر خطرتصادف و هم بر شدت آسیب‌های ناشی از آن تأثیر می‌گذارد. احتمال مرگ سرنشینان خودروبا سرعت 80کیلومتر در ساعت، 20 برابر زمانی است که سرعت خودرو 30کیلومتر در ساعت است.
3. استفاده از کمربند ایمنی خطر صدمات جدی و کشنده را از 65 به 43درصد کاهش می‌دهد. واستفاده از کمربند ایمنی بیشتر از هر وسیله دیگر از خطر تصادفات روبرو با یکدیگرمی کاهد. از سن 12 سالگی به بعد، نوجوانان هم می‌توانند مانند بزرگترها روی صندلی جلو بنشینند و از کمربند ایمنی خودرو استفاده کنند. اما کودکان کمتر از 12سال یانوجوانان با قد کوتاهتر از 130سانتی‌متر باید روی صندلی عقب ماشین بنشینند.
4. دید مناسب در رانندگی؛ خطرتصادفات ناشی از خستگی در شب، در حدود ساعت 2 تا 5 صبح یا غروب آفتاب یا در شب به علت دید ناکافی، حدود 5 برابر بیشتر از زمان‌های دیگر شبانه روز است. (21درصد مرگ و میرها ناشی از دید ناکافی است) یکی از راه‌های افزایش دید، حرکت با چراغ‌های روشن حتی در مدت روز است، چرا که باعث کاهش 10 تا 15درصدی تصادفات می‌شود.
5. استفاده از صندلی ویژه کودک؛ در ایران سوانح و حوادث جزو مهم ترین علت های مرگ و میر کودکان زیر پنج سال به شمار می رود. بر روی زانو نشاندن اطفال در حین سفر در تصادفات رو در رویی ، بسیار خطرساز است. در صورتی که سرعت 50کیلومتر در ساعت باشد، نمی‌توان او را کنترل کرد و کودک صد در صد با داشبورد و شیشه جلو برخورد می‌کند. با استفاده از صندلی کودک می توان مرگ ناشی از سوانح ترافیکی کودکان را تا 51 درصد کاهش داد.
6. استفاده از کلاه ایمنی؛ کلاه ایمنی سفید رنگ و لباس های روشن موجب کاهش 45درصدی تصادفات می‌شود؛ استفاده از رنگ‌های روشن در چرخ هاو عقب موتورسیکلت‌‌ها و استفاده از چراغ های شفاف برای ترمزها در قسمت عقب موتورباعث افزایش دید و کاهش 15 تا 50درصدی تصادفات می شود.
از جمله راهکارهای پیشگیری از حوادث ترافیکی که برای شهرستان بافق ارائه شده عبارتند از:
– اعمال قانون ممنوعیت استفاده از موتورهای سنگین
– اعمال شرط داشتن گواهینامه موتور سیکلت و گذاشتن کلاه ایمنی برای استفاده دانش آموزان از موتور سیکلت
– ایجاد پارک ترافیک برای شروع آموزش و فرهنگ سازی از سنین پایین
– نصب بنر وانتشار کلیپ های آموزشی و انگیزشی برای ارتقاء آگاهی و با هدف تغییر رفتار
– ایجاد پیست های موتور سواری امن برای انجام حرکات نمایشی
– بررسی عوامل اپیدمیولوژیک بروز حوادث ترافیکی پس از هر حادثه با هدف رفع آن ها
تهیه و گردآوری :
فاطمه گودرزیان ،کارشناس سلامت جوانان ، نوجوانان و مدارس
