طی سالهای گذشته منطقه حفاظت شده عباسآباد به جاده مرگ برای گونههای حیات وحش از جمله یوزپلنگ آسیایی تبدیل شده است، از آن جایی که این گونه حیات وحش روبه انقراض بوده باید تدابیری برای این جاده و حفاظت از این گونه اندیشیده شود.
به گزارش پایگاه خبری افق بافق به نقل از ایمنا؛ یوزپلنگ گونهای قلمروطلب بوده که با توجه به زیستگاه و رفتارهایی که دارد به طور معمول در حال مهاجرت و جابهجایی بین زیستگاههای خود است، از این رو بیشتر در معرض تصادفات جادهای قرار میگیرد.
طی سالهای گذشته به دلیل ایمن نبودن جادههایی که در مناطق حفاظت شده قرار دارند، باعث شده است که حیات وحش در معرض خطر انقراض قرار گیرند، به گونهای که کارشناسان محیط زیست ۵۰ درصد تلفات حیات وحش و ۵۲ درصد تلفات یوزپلنگ آسیایی را ناشی از تصادفات جادهای میدانند و این آمار را جدا از شکارهای غیرمجاز اعلام میکنند.
بر اساس آماری که سال گذشته اعلام شد، ۳۸ مورد برای تلفات یوزپلنگ آسیایی ثبت شده که از این تعداد ۱۹ فرد یوز براثر تصادفات جادهای بوده و تنها هشت فرد آن مربوط به جاده عباسآباد، شش مورد در جاده یزد به کرمان و در منطقه کالمند-بهادران، یک مورد جاده بافق- بهاباد، یک مورد در جاده سنخواست– جاجرم در منطقه درهانجیر میاندشت، یک مورد در پناهگاه دربند راور در استان کرمان و یک مورد نیز در جاده نایبندان رخ داده است.
این در حالی است که اولین مورد ثبت شده و قدیمیترین آمار تلفات جادهای یوز مربوط به جاده نایبندان بوده که در سال ۱۳۷۸ اتفاق افتاده است؛ در حال حاضر بیشترین تلفات جادهای یوز در جاده عباسآباد گزارش شده است.
توران منطقهای زادآور و زیستگاهی مهم برای یوزپلنگ بوده که بیشترین تلفات در این جاده رخ میدهد؛ طی سالها گذشته که در جاده کالمند- بهادران تلفات جادهای یوز را شاهد بودیم در نهایت باعث شد که این جاده اکنون شاهد حضور یوزها نباشد.
کاهش سرعت خودروها مسئله مهم تأمین امنیت منطقه برای یوزپلنگها
حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره آخرین اقدامات انجام شده برای ایجاد امنیت در جاده عباسآباد، اظهار کرد: وزارت راه و شهرسازی تاکنون فعالیتهایی مانند چالهزنی و نورپردازی به مسافت سه کیلومتر را انجام داده است، همچنین مسافتی حدود ۶.۵ کیلومتر نیز در مرحله مناقصه و انتخاب پیمانکار است.
وی با بیان اینکه مسئله مهم در زمینه تأمین امنیت این منطقه برای یوزپلنگها، «کاهش سرعت» خودروها است، افزود: در کمیته مربوطه نیز کاهش سرعت در آن محدوده پرخطر ۸۰ کیلومتر تصویب شده است البته در برابر این تصمیم نیز مقاومتهایی صورت گرفت و ممکن است این مصوبه مشکلاتی از دیدگاه پلیس راهور ایجاد کند.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره فنسکشی جادهها در این محدوده، تصریح کرد: جلسهای در مورد فنسکشی برگزار شد و مستندات بسیاری نیز ارائه دادیم اما ابهامی که وجود دارد. به عنوان مثال فنسکشی چقدر میتواند پیشگیری از تصادفات را تضمین کند؟ این روش چقدر در دنیا استفاده میشود؟ چقدر پاسخگوی مشکلات بوده است؟ و اگر این اقدام انجام شود چقدر ممکن است جابهجایی یوزها در نقاط دیگر رخ دهد؟
وی در پاسخ به این سوال که موانع موجود در مسیر انجام پروژه حفاظت از یوزها چیست؟ گفت: این پروژهها به نسبت پرهزینه هستند و چون قبلاً در بودجه وزارت راه برای این اقدام اعتباری پیشبینی نشده بود، این وزارتخانه کمی با احتیاط در این مسیر گام میگذارند.
تلفات جادهای معضلی برای حیات وحش
پیشتر نیزمرضیه موسوی، کارشناس پستانداران گوشتخوار دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تلفات جادهای عباسآباد که متعلق به مطالعاتی در یک بازه ۱۰ ساله از سال ۸۴ تا ۹۴ بوده است، اظهار کرد: از ۱۹ فرد یوز که براثر تصادفات جادهای تلف شدند، تنها هشت فرد آن مربوط به جاده عباسآباد بود.
وی افزود: اولین آمار ثبت شده در جاده عباسآباد به سال ۸۹ برمیگردد که یک فرد یوز ماده و دو توله نابالغ تلف شدند، به عبارتی بیشترین تلفات جادهای یوز در جاده عباسآباد گزارش شده است، چراکه توران یک منطقه زادآور و زیستگاهی مهم برای یوزپلنگ بوده، به همین دلیل بیشترین تلفات در این جاده رخ داده است.
این کارشناس پستانداران گوشتخوار دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه تلفات جادهای معضلی برای حیات وحش است، تصریح کرد: سازمان حفاظت محیط زیست در حد توان با احداث جادههای جدید بهویژه آنهایی که از داخل مناطق حفاظت شده عبور میکنند، مخالفت و با نهادهای ذیربط مانند وزارت راه و شهرسازی رایزنی میکند؛ همچنین با اقدامات سازمان تاحدی حساسیت در این زمینه ایجاد شده است، بسیاری از ادارات محیط زیست نقاط داغ تلفات جادهای را شناسایی و به ادارات مربوطه در هر استان اعلام کردهاند تا به ایمنسازی جاده جهت عبور حیات وحش بپردازند.
وی اضافه کرد: برخی نهادهای ذیربط حساسیت لازم را ندارند که با احداث این جادهها چه بلایی بر سر حیات وحش میآورند، شاید اکنون این تلفات بهصورت خاموش باشد و دیده نشوند اما در بلندمدت بسیاری از گونهها را در همین جادهها از دست میدهیم؛ شاید احداث جاده و گسترش شبکههای جادهای افتخاری برای نهادهای مرتبط باشد اما برای حیات وحش و محیط زیست بهویژه جادههایی که از مناطق حفاظت شده عبور میکنند، بسیار آسیبزا هستند.