اقامتگاه آریز بزرگترین اقامتگاه بوم گردی تاریخی و روستایی ایران

به گزارش پایگاه خبری افق بافق، قلعه باقرآباد بافق زیباترین دژ تاریخی سالم و کامل در بافق است؛ این قلعه که مربوط به دوره‌ زندیه و حتی احتمالا صفویه است، در سه مرحله ساخته شده است. ابتدا اتاق هایی ساخته شده و سپس برج شمالی و بعد برج جنوبی آن ساخته شده و در اواخر دوره زندیه به دلیل نا آرامی و هرج و مرج ‌های کشور مردم این روستا با کمک خان محلی بافق و فرزندان محمدتقی خان بزرگ، دیوارهایی برای قلعه ساخته و به نوعی دور آن حصار کشیدند تا از خطرات احتمالی در امان باشند. خبرنگاران افق بافق برای آشنایی شما خوانندگان گرامی با این قلعه تاریخی گفتگویی ویژه با مدیریت قلعه باقرآباد انجام داده است؛ که در ادامه می خوانید.
محسن اکبرپور مدیر قلعه باقرآباد گفت: اصالتا از شهر یزد و در آنجا بزرگ شدم در محله سید فتح الدین رضا، از همان بچگی اهل درس و یادگیری زبان و هیئتی بودم و پاتوق روزانه درس و کتاب خوانی در کتابخانه روضه محمدیه (مسجد حظیره) و کتابخانه مرحوم وزیری (مسجد جامع) و کتابخانه امامزاده حضور داشته و چندین سال مسئول کتابخانه کوچک، ولی پرافتخار امامزاده سید فتح الدین رضای یزد بودم. از قدیم به گردشگری و گردشگران خارجی و فعالیت های گردشگری علاقه داشته و برای گردشگرانی که به یزد می آمدند با پول توجیبی خود گردشگران خارجی و توریست ها را به چای، قهوه و غذا … دعوت می کردم و آنها را در کوچه پس کوچه های غالبا مخروبه بافت قدیم همراهی می‌‍ نمودم و تلاش می کردم شهر و استان و کشورم را به صورت موثر و آبرومندانه به آنها معرفی نمایم.

محسن اکبرپور از اولین های یزدی تحصیل کرده در رشته گردشگری

وی افزود: در دبیرستان در رشته ریاضی و فیزیک تحصیل کردم. بعد، لیسانس ادبیات انگلیسی در دانشگاه اصفهان، کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی از دانشگاه علامه طباطبایی اخذ نموده و اولین استان یزدی بودم که در رشته گردشگری تحصیل کرده ام و مقطع دکتری را در رشته مدیریت دولتی در شاخه سیاست گذاری عمومی در دانشگاه تهران گذراندم.

از راهنمای غیررسمی گردشگران تا مدیر و مشاور طرح های بزرگ کشوری

وی بیان کرد: ضمن اینکه از نوجوانی راهنمای غیررسمی گردشگران خارجی بودم (چراکه آن روزها مثل حالا راهنمای رسمی در دسترس
نبود و آموزش های سامان یافته ارایه نمی شد) از سال دوم مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه ها به عنوان مدرس حوزه گردشگری تدریس می نمودم و در کنار آن، کارهای پژوهشی و تحقیقاتی در حوزه های عمومی توسعه مثل برنامه ریزی راهبردی، طرح های توجیهی، مکان یابی طرح های عمومی و در حوزه گردشگری، جهانگردی، گردشگری روستایی و … فعالیت می کردم و حدود ۱۲ سال در شرکت های مختلف مهندسی و مشاور، فعال بوده و کارهای مختلفی از طرح های ملی همچون “بررسی تأثیر طرح هدفمندسازی یارانه ها بخش صنایع دستی و گردشگری کشور” تا طرح هایی برای شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان مشاور و مدیر پروژه انجام داده یا مجری بخشی از طرح تحقیقاتی ” تعیین استانداردهای کیفیت صنعت گردشگری کشور” در استان های کرمان و سیستان و بلوچستان بودم. از طرح های کوچکتری مثل نظارت بر طرح های تحقیقاتی و مشاوره ای در حوزه گردشگری در استان های مختلف  و طرح های مشاوره ای برای شهرستان های یزد تا طرح های مجموعه های گردشگری یا بوم گردی یا قلعه باقرآباد و غیره را انجام دادم و در هر قسمتی که کار نمودم طرح عملکردخوبی داشته و غالبا برند شده یا جوایزی دریافت کرده یا حداقل اینکه اثر بخشی واقعی در جامعه داشته است.

قلعه ای که پناهگاه حیوانات موذی شده بود

وی از چگونگی شروع کار خود در بافق گفت: در سال 1391 یکی از اولویت های شرکت سنگ آهن مرکزی ایران- بافق “تدوین سند راهبردی توسعه گردشگری شهرستان بافق با تاکید بر جذب گردشگری معدنی” بود و من قبل از آن هرگز به بافق سفر نکرده بودم طرح را برای شرکت سنگ آهن مرکزی انجام داده و با کمک دیگر اعضای تیم و ناظر محترم طرح تلاش کردیم در این طرح، ذهنیت های مسئولان و برخی از ذینفعان حوزه توسعه را تا حدودی به سمت گردشگری و صنایع دستی و ضرورت حفاظت از بناهای تاریخی و میراث ناملموس و منافع اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی آن بیش از پیش سوق دهیم. در طول بازدیدهای این طرح پژوهشی، متوجه قلعه باقرآباد شدم، که این قلعه سال به سال مخروبه تر می شود و درب آن همیشه باز است و جای مار و عقرب و بعضاً حیوانات موذی شده است و تنها در ایام عید نوروز خدمات بازدید تقریبا ناایمن و غیرحرفه ای در قلعه متروکه ارایه میشد.
وی بیان کرد: در سال 1393 قلعه باقرآباد را تحویل گرفته و مرمت و بازسازی جدی و با رویکردی کاملا علمی و الهام گرفته از بوم فیزیکی و اجتماعی روستای باقرآباد اقدامات صورت گرفت.

طرح دهکده گردشگری باقرآباد

وی در ادامه تصریح کرد: در سال 93 با توجه به چشم انداز آن زمان روشن صنعت گردشگری در جهان، ایران و یزد، با چند تن از دوستان که همگی عضو یک انجمن قدیمی داوطلبانه دوستدار و حامی طبیعت بودیم تصمیم گرفتیم که در موضوع گردشگری به فعالیت های فرهنگی- اقتصادی ورود کنیم. بنابراین یک شرکت تعاونی تشکیل داده و نام آن را بوم آریز نهادیم. برای شروع کار طرح های مختلفی در شهرستان های مختلف پیشنهاد شد، ولی من موضوع سرمایه گذاری در روستاهای بافق را پیشنهاد دادم و همکاران پذیرفتند. در ابتدا هفت نفر شریک و سرمایه گذار بودیم، ولی در اینجا آنقدر به روش های مختلف حرف و حدیث ها شنیدیم و موانع مختلفی سر راه ما سبز شد که همکاران و شرکاء فرار را بر قرار ترجیح دادند و فقط دو نفر اصلی در اینجا ماندگار شدیم. از اواخر سال ۹۳ تا نیمه های سال ۹۷ در قلعه باقرآباد کار مطالعاتی، مرمت، احیاء و تجهیز انجام شد. در اواخر سال 1393 که بازسازی جزیی در حد خاکبردای سازه های الحاقی سیمانی و غیره انجام شده بود تعداد قابل توجهی تابلو از حیات وحش بافق آماده کرده و از ۲ راهنمای متخصص طبیعت گردی و ۳ راهنمای تاریخی فرهنگی استفاده نمودیم و همزمان نام دهکده گردشگری باقرآباد را انتخاب و تابلوهایی در جاده های منتهی به روستا نصب نمودیم در کنار آن “آسیای ارزن (دنگ خانه)” و “آسیای گاوی” روستا و موزه “مردم شناسی روستایی” را نیز برای بازدید، مرمت و آماده سازی کردیم.

قلعه باقرآباد بزرگترین اقامتگاه بوم گردی تاریخی و روستایی ایران

وی عنوان کرد: بعد از مراحل خاکبرداری و رفع الحاقات، در سال 95 حدود 5 ماه، سال 96 حدود 8 ماه و سال 97 را به صورت کامل دو شیفت به عملیات مرمت و احیا و تجهیز پرداخته شد و برای تمام امور از منابع شخصی و وام های آزاد استفاده گردید و بلاخره با مشقت های فراوان در نوروز 1398 قلعه باقرآباد که به بزرگترین اقامتگاه بوم گردی ایران با ظرفیت 120 نفر تبدیل شده بود را تحت نام اقامتگاه “بوم قلعه آریز” شروع به فعالیت کرد و در مردادماه همان سال توسط وزیر محترم کار، افتتاح گردید. لکن چون قبل از نوروز 98 کسی قلعه را نمی‌شناخت و منابع مالی برای تبلیغات آن نیز در دسترس نبود تا تبلیغ شود کسی برای اقامت مراجعه ننمود، ولی خدمات بازدید ارایه شد و در همان سال از طرف ستاد تسهیل سفر استان و توسط استاندار محترم وقت تقدیر شدیم.

همیشه تمرکز بر کیفیت و برندسازی بافق، باقرآباد و اقامتگاه بوده است

کیفیت خدمات و برندسازی بافق و باقرآباد و اقامتگاه و نفوذ موثر به بخش بازار هدف خدمات مجموعه و بافق تمرکز همه امور بود و همچنان نیز همین است و سودآوری را برای بلند مدت در نظر گرفته ایم. در تابستان سال 1398 به دلیل اینکه سال اول افتتاحیه قلعه بود، سعی کردیم درب قلعه را باز نگه داریم، هزینه نیروها را تأمین کرده و کم کم برای تجهیزات کاملتر هزینه های بیشتری انجام شد و از اول مهرماه سال ۹۸ گردشگر داشته و گردشگران از طریق آژانس های خدمات مسافرتی و در قالب تورهای گردشگری هماهنگ می شدند و به همین دلیل همه تورها و گردشگران در روزهای تعطیل و پنجشنبه برای اقامت یا بازدید به قلعه می‌آمدند و غالبا صبح جمعه نیز خارج می شدند.

عوامل موثر بر گردشگری

با این حال باید اذعان کرد که پس از حدود شش ماه انتظار برای پذیرایی از گردشگران؛ یعنی از فروردین تا مهر 98، در آبان ماه با تنش های خیابانی، تعداد گردشگران افت قابل توجهی داشت. به دنبال آن موضوع شهادت سردار دلها حاج قاسم سلیمانی پیش آمد و در ادامه موضوع سقوط هواپیما و پس از آن کرونا؛ عملاً در سال اول و دوم تراز اقتصادی ما حتی در بخش درآمد و هزینه جاری نیز بسیار منفی بود. از زمانی که ویروس کرونا شیوع پیدا کرد و وضع گردشگری نیز کاملاً خراب شد، نیروها تا عید و بعد از عید مشغول به کار بودند اما وضع که بدتر شد مجبور به تعدیل نیرو شدیم و نیروهای آموزش دیده را از دست دادیم و فقط نگهبان ماند و قلعه خالی شد دوباره در شهریورماه1399 به قلعه بازگشته و سعی کردیم فضاهایی که بر اثر باد و باران خراب شده را مرمت کنیم، ساختمان قلعه چون بافت قدیمی خشتی می باشد با هر بار بارش نسبتا خوب، نیازمند مرمت و هزینه هایی می باشد. یک سالی که کرونا کمرنگ تر شده گردشگران هم بیشتر شده و البته پس از حدود 5 ماه بی رونقی ناشی از گرمای بهار و تابستان بافق، از شروع مهرماه و فصل گردشگری منطقه، ناآرامی های داخلی دوباره و چندباره موجب از رونق افتادن کسب و کارهای گردشگری مخصوصا آنهایی که بازار هدفشان از مناطق پیرامونی نیست شد و همچنان این اقامتگاه زیان ده بوده ولی همه تلاش خود را می کند که عشق به ایران و تاریخ و طبیعت آن، هنوز استوار نگاهش دارد.

لزوم ارزش و احترام به تاریخ، فرهنگ و طبیعت هر منطقه توسط گردشگران

همچنین ما سعی کردیم تمرکزمان را بر گردشگر تاریخی- فرهنگی و اکوتوریسمی بگذاریم و فعالیت های بازاریابی خود را بر گردشگری که باعث رنجش جامعه محلی شود یا ارزش های جامعه محلی را درک نکند یا به دنبال تجربه فرهنگ و طبیعت ناب و بکر محلی نباشد متمرکز نکنیم، حتی ما تورهایی که با بوم و بافت فرهنگی و طبیعی منطقه تناسب ندارند را خودمان لغو می کنیم؛ چون عقیده داریم گردشگرانی که اینجا می آیند باید برای تاریخ و فرهنگ و طبیعت این منطقه ارزش و احترام قایل شوند. در حوزه فضای مجازی سعی کردیم قوی عمل کنیم، چنان که اگر نگاهی به جستجو در گوگل داشته باشیم متوجه می شویم که میزان سایتیشن (ذکر و درج کلمه در فضای سایبر) نام بافق یا باقرآباد یا قلعه باقرآباد، کویر بافق و غیره به ویژه از سال 98 به بعد با جهش و نرخ بالا و همچنان فزاینده ای روبرو بوده است.

تجربه ای به یادماندنی در اقامتگاه قلعه باقرآباد

اکبرپور گفت: گردشگری ملی و بین المللی به ویژه در بافق که همواره با مشکل فصلی بودن و دیگر مشکلات مرتبط با هر نوع توسعه اجتماعی فرهنگی یا اقتصادهای جدید در جوامع محلی در کنار جو بی ثبات داخلی و خارجی دست و پنجه نرم می کند همواره در چهارسال گذشته با مشکلات زیادی روبرو بوده است. با کمک خداوند مهربان و حامی، موفق شدیم بزرگترین اقامتگاه بوم گردی ایران که قابلیت های یک بوتیک هتل جهانی را دارد راه اندازی کنیم. من با سرمایه ای که در یزد داشتم و با فروش خانه ای که در آن زندگی می کردم و زمینی که با پول تحقیقات و مطالعات خریداری کرده بودم و با کلی بدهی بانکی و چک برگشتی، سرمایه گذاری انجام دادم و شریک من نیز از سرمایه شخصی خود هزینه کرد و خوشبختانه توانستیم در سطح ملی و جهانی تبدیل به یک برند بوم گردی شویم، برندی که گردشگران و نیروهای خود را با حساسیت انتخاب می کند و به آنها آموزش می دهد و تجربه ای به یادماندنی به آنها هدیه می دهد.

دستاوردهای ملی و جهانی مدیر اقامتگاه قلعه باقرآباد

وی در مورد دستاوردهای ملی و جهانی که تاکنون کسب نموده است گفت: قبل از این که بافق بیایم، جدا از کارهای مشاوره ای، کارهای تألیف، و ترجمه کتاب هم انجام می دادم و کتاب های مختلفی در حوزه توسعه محلی و توسعه روستایی تالیف و ترجمه کردم کتبی همچون توانمند سازی بانوان از طریق گردشگری، ظرفیت سازی در جوامع محلی برای توسعه گردشگری، کتب منابع آموزشی برای مدیران و کارکنان اقامتگاه های بوم گردی کشور و این کتب بعضا در مقطع فوق لیسانس و دکترا جزئی از منابع آموزشی می باشند.
کتاب دستورالعمل های جهانی برای ایجاد، توسعه و مدیریت اقامتگاه های بوم گردی که ترجمه خودم است و طرح روی جلد آن عکسی هوایی از قلعه تاریخی باقرآباد بافق می باشد مهمترین منبع اطلاعاتی و آموزشی کاربردی در مورد اقامتگاه های بوم گردی در کشور می باشد که همگی توسط انتشارات تخصصی و وزین مهکامه به چاپ رسیده است.

طرح برتر قلعه باقرآباد در بین بیست کشور آسیایی

در مهرماه سال 97 به عنوان مشاور برتر ایران در حوزه اکوتوریسم و اگروتوریسم (گردشگری کشاورزی) انتخاب شدم و برای یک دوره دو هفته ای در جزایر فیجی بورسیه یک نهاد بین المللی مستقر در کشور ژاپن شدم و در آنجا نمایندگان 20 کشور از آسیا حضور داشتند. بخشی از این دوره در مورد گزارش کشورها بود و گزارش ها غالباً در مورد اقدامات و پروژه های موفق توسعه محلی و گردشگری پایدار بود که در آن بخش، چند کار از ایران پیشنهاد شده بود که در آخر قرار شد که من طرح خودمان که در روستای باقرآباد اتفاق افتاده بود را ارایه کنم. در آنجا در مورد کارهایی که در روستا و کارهایی که در قلعه در طول سال های گذشته انجام شده بود گزارشی ارائه دادم و طرح میدانی ارایه شده ما در بین بیست کشور آسیایی به عنوان طرح برتر و اول انتخاب گردید.
یک سال بعد در چهارمین جشنواره طرح های برتر کارآفرینی دهیاری های کشور در طرح های استانی منتخب ملی شده و باز در نمایشگاه توانمندی روستاییان و عشایر کشور برگزار شده در نمایشگاه بین المللی تهران از بین حدود دو هزار غرفه، منتخب شدیم.

بهره مندی از داشته ها و امکانات بومی

وی بیان کرد: متأسفانه به رغم این که می گوییم جاذبه های زیادی داریم جاذبه های آماده سازی شده زیادی جهت ارایه به گردشگران خارجی و گردشگران داخلی غیربافقی و غیریزدی نداریم. از نظر علمی به هر موردی که قابلیت تبدیل برای استفاده گردشگری را داشته باشد منابع گردشگری می گوییم و باید آنها را پردازش کرد و امکانات و خدمات موردنیاز زیرساختی و روساختی برای آنها تأمین کرد تا تبدیل به محصولات قابل ارایه به گردشگران شوند؛ مثلا ما به صرف اینکه معدن، کویر، کوهستان، پارک و … داشته باشیم، به تنهایی کافی نیست. گردشگری در دنیای امروز از گردشگری بصری عبور کرده است. گردشگری امروز، تعاملی است، این که چه رویدادی در شهرستان انجام می گیرد یا کجاها می تواند به صورت عمیق تر درگیر فرهنگ و طبیعت محلی شود، برای گردشگر مهم است، مثلاً ما هر هفته می توانیم رویداد شتر یا الاغ سواری یا طبخ و ارایه غذاهای محلی یزد یا بافق را در پارک آبشار یا آهنشهر داشته باشیم، مراسم روستایی خاص روستا داشته باشیم یا بازی های محلی جذاب را برگزار کنیم که این رویدادها جاذبه ایجاد می کنند. این رویداد ها در توسعه و خلق برند بسیار تأثیرگذار هستند و ما باید از توان ها و داشته ها و امکانات بومی خود رویدادها یا دیگر جاذبه های تعاملی گردشگری را ایجاد کنیم.
اکبر پور در پاسخ به این سوال که از مسئولین چه درخواستی دارید گفت: انتظار این است که کمک کنند که زنجیره گردشگری ما هر روز کاملتر شود. درست است که مرتب حرف از تکمیل زنجیره گردشگری می زنیم، ولی باور کنید در کل فصول گرم و سوزان بافق، حتی وقتی در پاییز یا زمستان یک گردشگر از یک استان دوردست به منطقه بافق می آید ما نمی توانیم حداکثر بیشتر از یک روز وقت او را پر کنیم. علاوه بر این، مراکز گردشگری و تأسیسات گردشگری بخش خصوصی نیز نباید با همه سختی ها، فعالیت های خود را تعطیل کنند یا بر اثر هر نوع فشار اقتصادی یا اجتماعی کوتاه بیایند، باید تمام سختی ها را تحمل کند و پایدار باشند؛ چراکه حتی متخصصان صنعتی در این کشور می دانند که ایران ناگزیر از توسعه اقتصاد درونزای گردشگری می باشد. مسئولان باید بیشتر از این، مرهمی برای دوران سخت گردشگری و کارآفرینان آن باشند.

ضرورت توسعه مکانیزم های اقتصادی مکمل و عدم اتکای کامل به اقتصاد پرریسک تک محصولی معدن و سنگ

امیدوارم هرچه زودتر دید جامعه محلی به جایی برسد که به گردشگری به عنوان یکی از مهم ترین ضرورت های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، روانشناختی، سیاسی و زیست محیطی منطقه و کل ایران مخصوصا منطقه یزد و بافق بنگرد و اقتصاد ما باید رویکرد اقتصاد تک محصولی معدن و سنگ خارج شود. توسعه گردشگری و صنایع و خدمات پاک و بومی مرتبط باید در بافق اتفاق بیافتد. وگرنه یک روز چشمانمان را باز می کنیم می بینیم معدنی نداریم و به طبیعت و جای زیست خودمان و شهر و روستاهایمان آسیب جدی وارد کرده ایم. فرهنگ بومی و بناهای تاریخی را با دستان خود نابود کرده ایم و روستاها را از ریخت بومی و زیبایشان انداخته ایم و شهر را به شهری کارگری یا حداکثر مهندسی مردانه تبدیل کرده ایم.

برند بافق باید گردشگری پاک و داشته های طبیعی و فرهنگی باشد

نهادهای دولتی و حکمرانی تلاش کرده اند گردشگری توسعه یابد و جای تقدیر دارد، ولی هنوز آن قدر پتانسیل و ضرورت هست که باید بیشتر از این ها کار انجام شود. ما انتظار داریم دستگاه های دولتی کمک واقعی بکنند، ما انتظار داریم همان گونه که همه جوره با جیب خالی و شب و روز تلاش می کنیم پرچم بافق و کشورمون را در سطح ملی و جهانی بالا نگه داریم، در بخش های دولتی و خصوصی با ما همکاری شود و موضوعات پیگیری شوند و موانع برطرف شوند. برند بافق باید گردشگری و داشته های طبیعی و فرهنگی باشد. چرا باید برند بافق معدن باشد و هنگام صحبت از بافق یا اقتصاد آن، یک کارگر با صورتی ذغالی و سیاه شده یا سنگ یا خاک آهن سیاه از معدن، برند بافق باشد؟ چرا بافق نباید دارای تصویر بهتری باشد؟ چرا نباید برند بافق گردشگری ژئوتوریسم (زمین شناسی) و اکوتوریسم پایدار باشد که بشود هم معدن و صنعت را داشت و هم طبیعت و فرهنگ و هم تلاش کرد زیرساخت ها و روساخت های لازم برای زندگی گردشگران و مردم محلی را فراهم کرد؟ باید روی درخت خرما، ارس، کویر، شتر، صنایع دستی، کاراکال، عقاب طلایی، یوزپلنگ، طبیعت و فرهنگ منطقه بسیار بیش از این کار کنیم، باید برندمان را روی مواردی ظریف تر، باحس تر و پایدارتر بگذاریم، باید از منافع خود در حوزه معدن و صنعت دفاع کنیم، ولی همزمان باید از توجه به تأمین نیازهای صنعت پاک و فزاینده گردشگری غافل نشویم. لطفا نگاهی به گردشگری همان کشورهای توسعه یافته معدنی و صنعتی مثل استرالیا و کانادا و آمریکا و برزیل و هندوستان و بالاتر از همه، چین بیندازیم! بریم ببینیم جایگاه آنها در تعداد گردشگر ورودی و میزان درآمد سالانه از بخش گردشگری ورودی چقدر است! بریم ببینیم نقش و جایگاه صنعت گردشگری آنها در تولید ناخالص داخلی و ملی شان چه اندازه است!
وی در مورد ارائه خدمات در ایام نوروز گفت: در ایام عید خود را محدود به خدمات اقامتی نموده و چون این اقامتگاه کمی دور از شهر است خدمات غذایی را مجبور هستیم خود به گردشگرانمان ارایه نماییم.
وی افزود: برای آسایش و ایجاد مکانی آرام برای مسافرین بازدید از قلعه در ایام نوروز نخواهیم داشت و از شهروندان می خواهم که در این مورد دلخور نباشند. وظیفه ما ایجاب می کند که محیط آرامی را برای مسافران اقامتی که به آنها تعهد اقامتی مناسب داده ایم ایجاد کنیم. شهروندان عزیزمان می توانند در طول سال و با هماهنگی قبلی همیشه تشریف بیارن و از قلعه زیبای باقرآباد بازدید کنند و از خدمات پذیرایی آن نیز لذت ببرند.
دکتر اکبرپور گفت: از مشکلات اصلی و و مهمترین نقطه ضعف گردشگری بافق این است که هیچ کس به عنوان شغل اول به گردشگری روی نیاورده است و درواقع ذینفعان محکم و استواری در این زمینه شکل نگرفته و البته این موضوع ریشه در موضوعات اقتصادی فرهنگی مختلف ملی و به ویژه محلی دارد.

حدیث عباسی- حدیثه امیریان