آسیب به منابع آبی و محیط زیست نتیجه ساخت صنعت شهر

 به گزارش پایگاه خبری افق بافق؛ “محبوبه معتمدنیا” رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بافق؛ درگفتگو با خبرنگار هفته نامه افق کویر، پیرامون اقدامات انجام شده در عرصه بیابان زدایی و موانع پیش روی آن و همچنین عوامل ایجاد و تشدید گردوغبار و ریزگردها توضیحاتی ارائه نمود.
وی گفت: هر ساله 15 تا 21 اسفندماه به مناسبت هفته منابع طبیعی در شهرستان بافق نهال رایگان توزیع می شود.
وی افزود: به صورت رسمی بیش از 26000 نهال اعم از مثمر و غیر مثمرکه بیشتر مثمر می باشند، شامل: زیتون، نارنج، سنجد و غیره توزیع گردید و توسط شهروندان به عنوان همیار طبیعت ، محیط زیست و منابع طبیعی نهال ها کاشت می شود.
وی عنوان کرد: منطقه گودگوار که 5700 هکتار است، 3500هکتار آن قابلیت کشت دارد.

نگهداری درخت خیلی مشکل است
وی با بیان این مطلب که در جنگل دست کاشت، دو مسئله کاشت و داشت وجود دارد؛ گفت: در خشکسالی های متمادی و زیاد ، گرمای کمرشکن و طاقت فرسا که توان طبیعی درخت را پایین می آورد، نگهداری درخت خیلی مشکل است.
وی تصریح کرد: خشکسالی، تبخیر و تعرق بالا، بارندگی کم و توزیع نامناسب، شدت بارندگی زیاد در مدت فوق العاده کوتاه مسائلی است، که به شدت تاثیرگذار است و نگهداری درخت را با مشکل روبه رو می کند.
وی اظهار کرد: در سال 1403 از اعتبارات سال 1402 آبیاری کشت های سنواتی که حدود 595 هکتار بود با بیش از یک میلیارد تومان انجام شد.
وی عنوان کرد: در سال 1403 به علت کمبود بودجه کشت صورت نگرفت و بیشتر به آبیاری و مراقبت جنگل های دست کاشت پرداخته شد، ضمن اینکه در هفته منابع طبیعی در فضاهای مختلفی برنامه اجرا شد، از جمله در مدارس، دانشگاه پیام نور ، صنایع و غیره .

سیل های ویرانگر ماده حاصلخیز خاک را شسته و پوشش را ازبین می برد
وی در پاسخ به این پرسش که ” چرا با وجود کاشت درخت در اطراف بافق در سنوات پیشین گردوغبار و ریزگردها وجود دارند و گاهی نیز بیشتر می شود؟” گفت: دلایل مختلفی از جمله تغییر اقلیم در این امر سهیم هستند که خشکسالی، بارندگی های شدید، سیل مخرب و ویرانگر از جمله پیامدهای آن است؛ سیل های ویرانگر ماده حاصلخیز خاک را شسته و پوشش را ازبین می برد و به زمین نیز وقت نفوذ نمی دهد و ماده حاصلخیز خاک را از بین می برد و در توان پوشش گیاهی و حاصلخیزی خاک تاثیر می گذارد و توان آن را کاهش می دهد.

آتش سوزی های عمدی صورت می گیرد
وی افزود: بحث تبدیل اراضی جنگلی به مرتع و مرتع به کشاورزی است و یکی از شرایط تبدیل اراضی این است که منطقه از پوشش گیاهی زیادی برخوردار نباشد بنابراین برای اینکه اراضی را خالی از پوشش نمایند آتش سوزی های عمدی صورت می گیرد و بعد از گذشت زمان درخواست واگذاری زمین برای مسکن یا موارد دیگر ارائه می دهند و این موضوع نیز در افزایش گردوخاک موثر می باشد.

دست درازی انسان باعث ایجاد تپه های ماسه ای
وی تصریح کرد: یکی از دلایل که می توان به آن اشاره کرد دست درازی انسان در کنار عوامل طبیعی (تغییر اقلیم، گرمای هوا، خشکسالی و غیره) می باشد و باعث شده است که تپه های ماسه ای به وجود بیایند.

آیا معادن و صنایع آنگونه که باید به تعهدات خود عمل می‌کنند
وی مهمترین مسئله را صنعت، معدن و دست درازی انسان به محیط زیست و منابع طبیعی در شهرستان بافق دانست و گفت: مخالف وجود صنعت و معدن در شهرستان نیستم اما باید دید که آیا معادن و صنایع آنگونه که باید هستند یا خیر؟آیا به تعهدات خود عمل می کنند و در بحث ایجاد فضای سبز به معنای واقعی احساس مسئولیت دارند یا همیشه به دنبال راه فرار هستند و به وضعیت شهرستان توجهی ندارند و در تولید گردوغبار نقش بسزایی دارند.

بهترین روش جلوگیری از گردوغبار پوشش گیاهی می باشد
وی عنوان کرد: تنها موضوعی که وجود دارد بحث پوشش گیاهی است و بهترین روش جلوگیری از گردوغبار پوشش گیاهی می باشد و علاوه بر اینکه از ایجاد خطرات سیلابی جلوگیری می کند با توجه به خاصیتی که ریشه ها دارد خاک را نیز نگه می دارد و تولید رسوب و گردوخاک نمی کند.
اگر جنگل‌های دست کاشت بدون اغراق در گود گوار نبود شاهد گرد و غبار بسیار زیادی بودیم و جنگل‌های دست کاشت مثل درخت تاغ درخت گز خیلی به بهبود وضعیت موجود کمک می‌کند.

هنوز مسئولین توجیه نیستند که پوشش گیاهی تنها راه نجات است
وی افزود: اگر جنگل های دست کاشت نبودند بافق با بحران روبه رو بود و هنوز مسئولین نمی دانند و توجیه نیستند که پوشش گیاهی تنها راه نجات است .
وی در ادامه بیان کرد: منشأ گردوغبار تنها در کشور نیست، بلکه از کشورهای همسایه نیز به استان وارد می شود و شهرستان را درگیر می کند، ولی در ایران عواملی چون تغییر اقلیم، عوامل طبیعی و عوامل غیر طبیعی انسان ساز باعث تشدید گردوغبار می گردد.

برخی از بطری ها همانند ذره بین عمل می کنند
وی عنوان کرد: با افزایش جمعیت نیاز به مسکن زیاد شده و اقدام به آتش سوزی می کنند و همچنین رها کردن زباله در طبیعت باعث زشت شدن چهره طبیعت و یا آتش سوزی می شود برخی از بطری ها همانند ذره بین عمل می کنند و باعث آتش سوزی می شوند ، در حال حاضر برخی از آتش سوزی ها به همین علت بوده است.
وی تصریح کرد: بر اثر شکار نیز آتش سوزی رخ می دهد و جنگل و مراتع را در بافق نابود می کند.

قاچاقچیان چوب نیز باعث ازبین رفتن جنگل ها می شوند
وی افزود: قاچاقچیان چوب نیز باعث ازبین رفتن جنگل ها می شوند در صورتی که بابت کاشت درخت هزینه های هنگفتی می شود و در شهرستان بافق بیشتر درخت تاغ و گز کاشت می شود.
وی در پاسخ به این پرسش که “علت اختلافات شهروندان حتی روستاییان بر روی اراضی چیست؟” گفت:منابع طبیعی یک سازمان دولتی است و اگر شخصی زمین برای مسکن درخواست دهد به خود شخص زمین تحویل داده نمی شود .وی افزود: برای ساخت مسکن زمین تحویل داده می شود، البته اگر به صورت خودگردان باشد، در این صورت باید هزینه ها را خود بپردازد همانند شهرک اقماری صنعت شهر که در شهر بافق نیز وجود دارد.

وی در ادامه بیان کرد: در روستاها نیز اگر زمینی جهت ساخت خانه درخواست دهند به شخص زمین تحویل داده نمی شود، بلکه باید بنیاد مسکن درخواست دهد و انتقال سند صورت گیرد و این چنین زمین به مردم تحویل می شود.وی افزود: برخی مناطق مثل روستای قطرم و شادکام مشکل زمین دارند و خیلی از فضاها مناطق حفاظت شده است و در اختیار محیط زیست است و محیط زیست اجازه نمی دهد از طریق محیط زیست باید این مسئله حل شود و در اختیارات استان و شهرستان نیست.وی گفت: موارد ممنوعه را نمی توانیم مجوز صادر کنیم و باید از تهران پیگیری شود.
وی در مورد زمین های اختصاص یافته به طرح صنعت شهر که بر روی منابع آب شرب بافق قرار دارد، گفت: کروکی اولیه 2700 هکتار بوده است، ولی بخشی از آن حذف گردید و در حال حاضر حدود 1000 هکتار از آن تایید شده است .

وی تصریح کرد: شهرستان بافق شهری معدنی است و معادن نیز معایب و مزایایی دارد و به علت وجود این معادن شرایط اقتصادی بیشتر شهروندان خوب است و این روی یک سکه است و روی دیگر آسیب هایی است که به منابع آبی و محیط زیست وارد می کند

اثرات منفی آتشباری ها بر چشمه‌ها و قنات ها
وی افزود: آتشباری هایی که صورت می گیرد اثرات منفی به چشمه ها و قنات ها وارد می کند و همچنین اثرات منفی بر محیط زیست و حیات وحش گذاشته و با ایجاد جاده برای معادن برخی حیوانات در خطر انقراض قرار گرفتند.

صنایع و معادن باید به انرژی پاک روی آورند
معادن روی منابع آبی تاثیر می گذارند بسیاری از صنایع و معادنی که در شهرستان وجود دارد پر آبخواه هستند و شرکت های صنایع و معادن باید به انرژی پاک روی آورند.
وی بیان کرد: صنایع و معادن مستلزم به استفاده از انرژی خورشیدی هستند و باید پنل های خورشیدی را نصب نمایند و همچنین تصفیه فاضلاب باید سریعتر صورت گیرد و اینگونه می توان تاثیر مخرب تکنولوژی و دست درازی به عرصه های منابع طبیعی و محیط زیست به حداقل رساند.
وی پیرامون تخصیص زمین برای چاه های کشاورزی گفت: موضوعی که برای تعیین زمین برای چاه های کشاورزی وجود دارد در مرحله اول بحث آب آن است و این موضوع به آب منطقه ای مربوط است و باید تخصیص آب به آن چاه صورت گیرد و برای تخصیص زمین مشکلی برای منابع طبیعی وجود ندارد و طبق ماده سه انجام می شود.

واگذاری اراضی به صورت اجاره ای 99 ساله انجام می شود
وی بیان کرد: مساحت اراضی شرکت سنگ آهن 1840 هکتار است که به خوشان تعلق دارد و انتقال قطعی سند صورت گرفته است و در سال های خیلی قبل این اتفاق افتاده است و در حال حاضر واگذاری اراضی به صورت اجاره ای 99 ساله انجام می شود.

مبلغی به سازمان برگشت نخورده است
وی برای اجاره اراضی شهرک که در اختیار اداره منابع طبیعی است، اجاره آن چگونه از سوی اداره منابع طبیعی بافق هزینه می شود ؛ گفت: برای مجموعه آهنشهر اجاره را امور اراضی تعیین کرده است و به حساب امور خزانه پرداخت می شود و معادنی که درآمد دارند زمین آن از مرحله اکتشاف و بهره برداری از دست ما خارج است و به صنعت و معدن و تجارت مربوط می شود و مطمئناْ مبالغی پرداخت می شود و اگرچه مقرر شده بود که بخشی از آن بابت احیای منابع طبیعی به حساب منابع طبیعی از طریق سازمان بر گردد ولی هنوز مبلغی به سازمان برگشت نخورده است.

حدیث عباسی